Η Ορολογία του τζακιού (αλφαβητικά):
- Βάση της εστίας είναι η οριζόντια πλάκα από μαντέμι (χυτοσίδηρο) πάνω στην οποία γίνεται η καύση των ξύλων. Στο κέντρο της βάσης τοποθετείται μια σχάρα κάτω από την οποία υπάρχει ένα σταχτοδοχείο για την συλλογή της στάχτης. Χρησιμεύει επίσης και για την άμεση επαφή του αέρα καύσης με τα ξύλα.
- Βάση του τζακιού είναι μια κατασκευή πάνω στην οποία στηρίζεται η εστία και χρησιμοποιείται τόσο για την προστασία του δαπέδου, όσο και για το αλφάδιασμα αυτής.
- Θάλαμος είναι ο χώρος στο εσωτερικό της εστίας όπου θερμαίνεται ο αέρας και διοχετεύεται στο χώρο. Αυτός συναντάται μόνο στις ενεργειακές εστίες.
- Καλαθόσχαρα είναι ένα εξάρτημα που τοποθετείται πάνω στη βάση της εστίας και επάνω της ανάβουμε τα ξύλα. Μ’ αυτόν τον τρόπο πετυχαίνουμε καλύτερη καύση, αφού έτσι χρησιμοποιείται περισσότερος αέρας για την καύση.
- Καμινάδα είναι η προέκταση της καπνοδόχου πάνω από τη στέγη. Κατασκευάζεται συνήθως από τούβλα, πέτρα, μέταλλο κ.α.
- Καμινάδα – Αερόθερμο τοποθετείται μόνο στις μαντεμένιες εστίες πάνω από τον κώνο και πριν από την καπνοδόχο. Υποκαθιστά τη λειτουργία του ενεργειακού τζακιού αφού είναι διπλού τοιχώματος και έχει την ιδιότητα να ζεσταίνει τον αέρα διοχετεύοντας τον στο χώρο όπου είναι τοποθετημένη η εστία.
- Καπέλο καπνοδόχου (αιολικό) είναι ένα μεταλλικό εξάρτημα που τοποθετείται στην κορυφή της καμινάδας. Χρησιμοποιείται για τις περιπτώσεις που έχει αέρα, ώστε να μην γυρίζει τη στάχτη μέσα στην εστία αλλά και για την αποφυγή της εισόδου σ΄ αυτήν πουλιών κ.λ.π.
- Καπνοδόχος είναι ο αγωγός που συνδέει το ανώτερο τμήμα του κώνου της εστίας με τον εξωτερικό χώρο πάνω από τη στέγη. Ιδανικά πρέπει να έχει σταθερή διατομή, να είναι λείος εσωτερικά και να έχει όσο το δυνατό μικρότερο ύψος.
- Κλαπέ είναι ένας μηχανισμός που τοποθετείται στο πάνω μέρος του κώνου της εστίας και έχει την ιδιότητα να ρυθμίζει την αργή ή γρήγορη καύση του ξύλου.
- Κορωνίδα είναι το ανώτατο τμήμα της καπνοδόχου.
- Κώνος εστίας είναι το τμήμα της εστίας πάνω από το χώρο καύσης, που έχει σχήμα αντεστραμμένου χωνιού και οδηγεί τον καπνό βαθμιαία από τη βάση της εστίας στην καπνοδόχο.
- Μετώπη είναι το οριζόντιο τμήμα του πλαισίου της εστίας πάνω ακριβώς από το άνοιγμα της, από το οποίο αρχίζει η διαμόρφωση του κώνου.
- Περσίδα ή στόμιο νωπού αέρα είναι ένα διακοσμητικό κάλυμμα των οπών εισαγωγής και εξαγωγής αέρα.
- Πλαϊνά είναι τα πλευρικά τοιχώματα της εστίας. Μπορεί να είναι κάθετα, πλάγια ή παραβολικά σε σχέση με την πλάτη της εστίας.
- Πλάτη της εστίας είναι το τοίχωμα στο βάθος αυτής. Στο χαμηλό τμήμα της είναι κατακόρυφη και ψηλότερα διαμορφώνεται με κλίση προς το χώρο της εστίας, έτσι ώστε να αντανακλά τη θερμότητα προς το δάπεδο μπροστά από το τζάκι.
- Προστατευτικό είναι το διακοσμητικό καγκελάκι στο μπροστά μέρος της εστίας το οποίο προστατεύει από τη διάχυση της θερμότητας της πλάτης της εστίας, αλλά και από το πέταγμα πυρακτωμένων ξύλων έξω από την εστία.
- Ροοστάτης με θερμοστάτη είναι ένας μηχανισμός που λειτουργεί και ρυθμίζει τη ροή του θερμαινόμενου αέρα που εξάγεται στο χώρο που βρίσκεται η εστία.
- Σταχτοδοχείο είναι ένα μεταλλικό κουτί που τοποθετείται στη βάση της εστίας σε κατάλληλα διαμορφωμένη εσοχή κάτω από τη σχάρα και χρησιμεύει για τη συγκέντρωση της στάχτης.
